اقتصاد پنهان- کمی تأمل در اینکه چرا ۱۶ آذرماه روز دانشجو نام‌گذاری شده‌است، ما را به این واقف می‌سازد که قشر دانشجو به عنوان سمبل و نماد آگاهی، آرمان‌خواهی و مطالبه‌گری، سیل فشارها، استبداد و ظلم را برنتافته و در اوج جوانی برای اعتلای کشور حتی از جان عزیز خود مایه‌گذاشته است.
هرساله روز دانشجو زمانی‌است برای پرداختن به اهمیت دانش و نقش دانشجو و دانشگاه در جامعه. کمی تأمل در اینکه چرا 16 آذرماه روز دانشجو نام‌گذاری شده‌است، ما را به این واقف می‌سازد که قشر دانشجو به عنوان سمبل و نماد آگاهی، آرمان‌خواهی و مطالبه‌گری، سیل فشارها، استبداد و ظلم را برنتافته و در اوج جوانی برای اعتلای کشور حتی از جان عزیز خود مایه‌گذاشته‌است. قشر آگاه، دارای هدف و اراده، اولین لایه از جامعه بود که نسبت به آنچه در در اجتماع به وقوع می‌پیوندد حساسیت نشان‌داده و در پای منافع جامعه و سربلندی آن، شجاعانه ایستاده و خون داده‌است.
همچنانکه رهبر معظم انقلاب مدظله‌العالی طی بیانات خود در دیدار جمعی از اساتید و دانشجویان (دانشگاه علم و صنعت، 24 /9 /1387) می‌فرمایند: «دانشجو در شکل‌دهى حال و آینده نقش اساسى دارد. این آن چیزى است که به نظر من دانشجویان ما هرگز نباید این را از نظر دور بدارند. دانشجو نقش آفرین است؛ هم در زمان حال و هم نسبت به دوران آینده؛ فرداى کشور. این عنصرى که در این کارگاه عظیم با همت و تلاش خود و با هدایت و کمک استادان، ارزش افزوده و فوق العاده اى پیدا میکند، دانشجوست. و یقیناً با این نگاه، دانشگاه مهمترین زیرساخت پیشرفت و توسعه ى کشور است؛ یعنى هیچ یک از زیرساخت‌هاى گوناگون کشور اهمیت و نقش دانشگاه را ندارد؛ چون دانشگاه نیروى انسانى را تربیت میکند که مهمترین سرمایه ى کشور نیروى انسانى است.»
معظم‌له در فراز دیگر از بیاناتشان می‌فرمایند: «دانشجو ضد ظلم است، ضد استکبار است، ضد سلطه ى خارجى است، عاشق آرمان‌هاى بزرگ است، امیدوار به رسیدن به این آرمان‌هاست. در واقع حضور قشر جوان، به‌خصوص دانشجو، موتور حرکت یک جامعه است. باید دانشجوها همیشه به این توجه داشته باشند و روى او براى آینده‌ى کشور حساب کنند.»
بنابر این در مسیر پیمودن راه توسعه و دستیابی به پیشرفت و عدالت، نقش این بخش از جامعه نه تنها کمرنگ نشده، بلکه انتظار بر این است که بیش از پیش با آگاهی، بصیرت، تحرک، اراده، آرمان‌خواهی و مطالبه‌گری مضاعف، در جامعه حضور اثرگذار و فوق فعال داشته‌باشد.
در شرایط جاری، حوزه‌های مختلف کشور اعم از حوزه‌های علمی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، اداری و ... بیش از پیش نیازمند پیشران و موتور محرکه است. هرچند در بخش‌های مختلف فعالیت‌های خوبی انجام و به ثمر نشسته‌است؛ لیکن آنچه در تهدیدها و محدودیت‌های حاضر مهم است، این امر است که در بررسی وضعیت جاری، ترسیم وضعیت مطلوب آتی و رسیدن به آن، چه نقشی را برای دانشگاه و قشر دانشگاهی متصور هستیم.
افزون بر پیشرفت‌های چشم‌گیر در حوزه‌های مختلف پزشکی، سلول‌های بنیادی، نانو تکنولوژی، دانش هسته‌ای و ...، با بروز و ظهور و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و پیشران - که عمدتا از قشر دانشگاهی هستند – آینده روشنی در ادامه مسیر، پیش رو داریم.
شرایط تحریمی ظالمانه، جنگ اقتصادی تحمیلی، این را اقتضاء می کند که دانشگاهیان علاوه بر مطالعات، تحقیقات، پیگیری پروژه‌ها و فعالیت‌های جاری، با آگاهی بخشی، روشنگری و گفتمان‌سازی مؤثر در جامعه، آحاد مردم را برای مسئولیت‌های اجتماعی متصور در مسیر پیشرفت و عدالت، پشتیبانی کنند.
به عنوان مصداق عینی، اقدام نخبگانی درخصوص پدیده مخرب و چندوجهی قاچاق کالا و ارز که بخشی از تهدیدها و موانع پیشرفت و عدالت، زمینه ساز تسلط اقتصاد خارجی و کند کننده موتور محرکه جامعه به شمار می رود، مطالعه جامع و سیستمی این مسأله، تبیین آسیب‌های ناشی از آن در ابعاد مختلف اقتصادی (تولید، اشتغال، سرمایه‌گذاری، ...)، اجتماعی، فرهنگی، سلامت و ... و همچنین جلب مشارکت اجتماعی با تشریح مسئولیت‌های اجتماعی (مردم و مسئولین) برای پیشگیری و غلبه بر این معضل و قرار گرفتن در مسیر توسعه، ازجمله فعالیت های مورد انتظار از جامعه دانشگاهی است.
از سوی دیگر از فعالان عرصه دانشگاهی انتظار می‌رود برنامه‌های فرهنگی، آموزشی، تحقیقاتی و ترویجی با هدف افزایش کیفیت تولیدات داخلی، ارتقای فرهنگ عمومی برای گرایش به استفاده از کالای تولید داخلی و جلوگیری از مصرف کالای قاچاق پیش‌بینی و به‌مورد اجراء بگذارند تا در شکل‌دهی به الگوی مصرف جامعه و نهایتاً پیشگیری و مقابله با قاچاق کالا و ارز، نقش و اثر برجسته‌ای داشته باشند.
ناگفته نماند در این راه، نقش تشکل‌های علمی و فرهنگی دانشجویی که خرد جمعی نخبگانی را به‌همراه دارد، غیر قابل انکار و مژثرتر از گذشته خواهد بود.
در پایان ضمن پاسداشت این روز بزرگ و تبریک آن به تمامی جامعه دانشگاهی و فعالان عرصه علم و دانش، امیداست فعالیت‌های مؤثر این بخش از نخبگان، در شکل‌دهی به توسعه، پیشرفت، عدالت و آبادانی کشور عزیزمان ملموس و اثربخش‌تر از هر زمان دیگر باشد.
دفتر تبلیغات هوشمندانه و مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز