
اقتصاد پنهان- با توجه به برآورد به عمل آمدهی سالانه، حدود ۳ میلیارد دلار کالای سلامت محور به کشور قاچاق میشود که از این مقدار حدود ۱.۴ میلیارد دلار به مواد خوراکی و آشامیدنی اختصاص پیدا میکند.
مقدمه:
30 در صد مواد خوراکی و آشامیدنی موجود در کشور به صورت قاچاق در اختیار جامعه قرار میگیرد. آنچه که در موضوع قاچاق مواد خوراکی و آشامیدنی غیراستاندارد و تقلبی حائز اهمیت است، تبعات سوء امنیت اجتماعی آن است لذا با توجه به حفظ سلامت و ایمنی جامعه و امکان بروز خسارتهای جبرانناپذیر و کاهش قاچاق، شیوهنامه اجرایی مبارزه با قاچاق مواد خوراکی و آشامیدنی به شرح ذیل تدوین شده است.
اهدف:
- شفاف سازی گردش مواد خوراکی و آشامیدنی.
- کاهش حجم قاچاق کالای تجهیزات پزشکی به میزان 90 درصد طی سه سال (از 1 /11 /95 الی 30 /10 /98)
- تشدید برخورد با مراکز استفاده کننده از کالاهی قاچاق و تقلبی.
تعاریف و اصطلاحات:
قانون: قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 3 /10 /92 و اصلاحیه مصوب 21 /7 /94 (قانونم.ب.ق.ک)
ستاد: ستادمرکزی مبارزه با قاچاق کالاوارز
کمیسیون استانها: کمسیون برنامهریزی، هماهنگی و نظارت برمبارزه با قاچاق کالا و ارز استانها
ماده | عنوان | دستگاه مجری | دستگاه همکار | زمانبندی | ملاحظات |
تبصره | |||||
ماده 1 | کلیه واردکنندگان مواد خوراکی و آشامیدنی با نام و نشان تجاری خارجی علاوه بر ثبت علائم تجاری وارداتی، ملزم به اخذ مجوز نمایندگی نیز هستند. | مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صمت و سازمان غذا و دارو | دستگاههای مرتبط و اتاق اصناف ایران | مستمر |
|
تبصره 1 | مناطق آزاد ملزم به رعایت ثبت نمایندگی و علائم تجاری کالاهای وارداتی بوده و باید مقررات سرزمین اصلی را رعایت نمایند. | مناطق آزاد | گمرک ایران | مستمر |
|
تبصره 2 | سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد در حدود وظایف قانونی کنترل لازم را به عمل آورند. |
|
|
|
|
ماده 2 | وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است بر اساس ماده 13 قانون، نسبت به تخصیص شماره یکتا قابل رهگیری بر روی محصولات خوراکی و آشامیدنی با حجم مشخص و شناسه کالا بر روی کلیه کالاهی وارداتی خوراکی و آشامیدنی، اقدام نماید. | سازمان غذا و دارو وزارت صمت | گمرک استاندارد | مطابق آیین نامه اجرایی ماده 13 | به استناد آئین نامه اجرایی شناسه کالا و رهگیری موضوع ماده 13 قانون با ابلاغیه معاون اول محترم رییس جمهور به شماره 75642/ت 52403ح در دست اقدام است. |
تبصره 1 | فهرست اولویتهای کالایی مشمول طرح و اولویتهای مکانی با لحاظ زمانبندی و نحوه اجراء در سطح عرضه تعیین و اطلاعرسانی عمومی لازم صورت پذیرد. | وزارت صمت | سازمان غذا و دارو ستاد | یک ماه پس از ابلاغ برنامه |
|
تبصره 2 | مراحل و نحوه اقدام واردکنندگان برای اخذ پروانه بهداشتی ورود کالا(کد 16 رقمیIRC)، گواهی اصالت و سلامت و روش نصب برچسب بر روی پالت و بستهبندی کالا (در مسیر حمل از گمرکات به انبار) و همچنین هر واحد کالاها (قبل از توزیع در سطح عمده و خرده فروشی) تعیین و اطلاعرسانی شود. | سازمان غذا و دارو وزارت صمت | ستاد | یک ماه پس از ابلاغ برنامه |
|
تبصره 3 | امکان بهرهگیری دستگاههای مرتبط (ستاد و بازرسین دستگاههای ضابط و کاشف) و مصرف کنندگان از سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت فرآوردههای سلامت فراهم شود. | سازمان غذا و دارو | وزارت صمت | تا پایان سال 95 |
|
ماده 3 | بازرسان قانونی به وسایل مورد نیاز استعلام کد رهگیری، تجهیز شوند. | سازمان غذا و دارو وزارت صمت | دستگاههای مرتبط | تا پایان سال 95 | وزارت بهداشت ترتیبی اتخاذ نماید تا امکان استعلام کد رهگیری از طریق پیامک یا تارنما فراهم شود. |
تبصره | اطلاعرسانی، انجام تبلیغات هوشمندانه و آموزش لازم به افراد ذینفع ( کارکنان دستگاهها، واردکنندگان، تولیدکنندگان، عمده فروشان، خرده فروشان و مصرف کنندگان) در خصوص اهداف و نحوه اجرای شیوهنامه انجام پذیرد. | ستاد سازمان غذا و دارو وزارت صمت | اتاق اصناف ایران و سایر دستگاههای مرتبط | تا پایان سال 95 | درخصوص اطلاع رسانی به پیوست فرهنگی برنامه مراجعه شود |
ماده 4 | کلیه شرکتهای پخش، بنکداران و عمدهفروشان صنفی مواد خوراکی و آشامیدنی وارداتی موظفند صرفاً نسبت به فروش اقلام تولید داخل یا واردات رسمی دارای برچسب اصالت و سلامت مورد تأیید سازمان غذا و دارو اقدام و در هنگام عرضه کالا به حلقه بعدی زنجیره عرضه و فروش(اعم از خردهفروش و فروشگاههای زنجیرهای) ضمن صدور فاکتور رسمی فروش فهرست شناسه های ردیابی و رهگیری(UID) و تجاری(GTIN) اقلام فروش رفته را نیز به ضمیمه فاکتور به خریدار تحویل و یک نسخه از آن را نزد خود نگه دارند تا در صورت نیاز به مأموران و بازرسان ارائه نمایند. | سازمان غذا و دارو وزارت صمت | کمیسیون های استانی و اتاق اصناف ایران | تا یک ماه پس از ابلاغ برنامه |
|
تبصره | واحدهای صنفی عمدهفروش و خردهفروش موظفند مواد خوراکی و آشامیدنی مشمول طرح اصالت و سلامت را با فاکتور رسمی که شناسههای ردیابی و رهگیری(UID)و تجاری(GTIN) اقلام نیزدر آن قید شده خریداری کنند و از هرگونه خرید و فروش اقلام مشمول فاقد برچسب اصالت و سلامت خودداری نمایند. | سازمان غذا و دارو وزارت صمت | اتاق اصناف ایران | تا یک ماه پس از ابلاغ برنامه |
|
ماده 5 | واردات مواد خوراکی و آشامیدنی از طریق معافیتهای قانونی موضوع قانون ساماندهی مبادلات مرزی مصوب 1384مشمول مصوبه شماره 31819/ت51967ح مورخ 18/03/95 معاون اول رییس جمهور انجام می باشد. | گمرک ایران وزارت کشور | سازمان غذا و دارو و وزارت صمت | مستمر |
|
تبصره | کالاهای همراه مسافر که بیش از 80 دلار باشد به دلیل عدم امکان اخذ مجوز مرجوع شود. | گمرک ایران | ناجا | مستمر |
|
ماده 6 | شناسائی واحدهای فاقد پروانه کسب مواد خوراکی و آشامیدنی و معرفی افراد صنفی فاقد مجوز و عرضه کننده گان و فروشندگان مواد خوراکی و آشامیدنی قاچاق از طریق بازرسین قانونی سازمان صنعت، معدن و تجارت و معرفی آنها به مراجع ذیصلاح قانونی برای تعیین و تکلیف آنها | اتاق اصناف ایران وزارت صمت | ناجا
| یک ماه پس از ابلاغ برنامه |
|
ماده 7 | تشکیل گشتهای مشترک مرکب از نمایندگان دستگاههای ذیربط برای شناسایی، کشف و برخورد با مواد خوراکی و آشامیدنی غیر مجاز | وزارت صمت سازمان غذا و دارو | سازمان غذا و داروضابطین و کاشفین قانونی | مستمر |
|
تبصره 1 | مسئولیت بازرسی، نظارت و برخورد با تخلفات موضوع این شیوهنامه درخصوص شرکتهای پخش، بنکداران، عمدهفروشان و خردهفروشان صنفی با گشتهای مشترک موضوع این ماده می باشد. |
وزارت صمت | ضابطین و کاشفین قانونی سازمان غذا و دارو |
مستمر |
|
تبصره 2 | تشکیل گشتهای مشترک رافع اقدامات بازرسان دستگاهها و سازمانهای ضابط و کاشف در حدود وظایف محوله قانونی نبوده و میتوانند راساً به اجرای تکالیف موضوع این شیوهنامه و وظایف قانونی محوله اقدام نمایند. | ضابطین و کاشفین قانونی |
مستمر |
| |
ماده 8 | بازرسین قانونی در صورت کشف مواد خوراکی و آشامیدنی وارداتی در واحدهای صنفی غیر مرتبطمطابق ماده 28 قانون نظام صنفی به طور موقت از یک هفته تا 6ماه تعطیل میگردد. | اتاق اصناف ایران وزارت صمت سازمان غذا و دارو | پلیس نظارت بر اماکن عمومی ناجا | مستمر |
|
ماده 9 | بازرسین در صورت برخورد با مواد خوراکی و آشامیدنی قاچاق، مراتب را صورتجلسه و مستند به قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز به مرجع رسیدگی کننده ارجاع نمایند. | وزارت صمت سازمان غذا و دارو | سایر دستگاههای مرتبط | مستمر | موضوع ماده 36 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز |
ماده 10 | ضابطین و کاشفین قانونی موکلفند پرونده های کلان، انبارهای محل دپوی کالا، جرم های حرفه ای و سازمان یافته را در اولویت کاری خود قرار دهند. | ضابطین و کاشفین قانونی | مستمر | از شاخص های مهم ارزیابی ضابطین و کاشفین است | |
ماده 11 | امانت سپری کالای مکشوفه به ظن قاچاق ممنوع بوده و بلافاصله بعد از کشف تحویل سازمان اموال تملیکی شود. | ضابطین و کاشفین قانونی | سازمان اموال تملیکی | مستمر | موضوع ماده 53 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز |
ماده 12 | موضوع شناسه دار شدن انبارهای مواد خوراکی و آشامیدنی، مطابق بند ث ماده 5 قانون و موارد 23 تا 27 از آئین نامه مواد 5 و 6 قانون پیگیری شود | وزارت صمت | سازمان غذا و دارو ستاد، واجا و کمیسیونهای استانی | تا 9 ماه پس از ابلاغ |
|
ماده 13 | واحدهای صنفی مواد خوراکی و آشامیدنیموظف به اخذ پروانه کسب مربوطه بوده و حق فروش کالای قاچاق و خارج از ضوابط ابلاغی را در واحد صنفی ندارند. در صورت کشف بر اساس ماده 18 مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز با آنها برخورد خواهد شد. | وزارت صمت اتاق اصناف ایران | - | مستمر | اطلاع رسانی لازم از طریق اتاق اصناف ایران انجام شود. |
ماده 14 | اجرای طرح اتصال مجوزهای حمل کالاهای سلامت محور به سامانه بارنامه برخط حمل و نقل جادهای صورت پذیرد. | ستاد سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای | سازمان غذا و دارو وزارت صمت ناجا | فراهم نمودن مقدمات تا پایان سال 95 اتصال کلیه مجوز ها تا پایان شهریور 96 |
|
ماده 15 | اقدامات کنترلی لازم در ایستگاههای ایست و بازرسی جهت محموله های مواد خوراکی و آشامیدنیبه عمل آید. کنترل اسناد در ایستگاههای دارای زیرساخت های لازم از طریق اینترنت و در سایر ایستگاهها به صورت پیامکی انجام میشود. | ناجا | گمرک سازمان غذا و دارو سازمان راهداری | مستمر |
|
ماده 16 | حمل مواد خوراکی و آشامیدنی قاچاق از طریق پست طبق تفاهم نامهی منعقد شده بین ستاد و شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به شماره نامه 2194 /94 / ص مورخ 10 /4 / 94 ممنوع است. | پست |
| مستمر |
|
ماده 17 | خرید و فروش مواد خوراکی و آشامیدنی از طریق فروشگاههای مجازی مستلزم دریافت مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت بهداشت و کنترل آنها به عهده وزارت صمت است. | وزارت صمت سازمان غذا و دارو | سایر دستگاههای مرتبط | مستمر |
|
ماده18 | خرید و فروش مواد خوراکی و آشامیدنیقاچاق در فروشگاههای اینترنتی و مجازی ممنوع و در صورت کشف مشمول مقررات ماده 18 مکرر قانون هستند. | وزارت صمت | سازمان غذا و دارو اتاق اصناف ایران | مستمر |
|
ماده 19 | با مواد خوراکی و آشامیدنیضبط قطعی قاچاق برابر با آئین نامه اجرایی مواد 55 و 56 قانون اقدام می شود. | سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی و ستاد اجرای فرمان حضرت امام | مستمر |
| |
ماده 20 | اولویت های اقدام و شاخص های ارزیابی در اولین جلسه کمیته تخصصی مربوطه تعیین و ملاک اقدام قرار خواهد گرفت. |
|
|
|
|
تبصره 1 | اولویتها در دوره های 6 ماهه مورد بازنگری قرار خواهد گرفت. |
|
|
|
|
تبصره 2 | با توجه به جلسه ........ فرعی کارگروه (صورتجلسه پیوست) آقای ................. به عنوان رییس کمیته .............. و آقای ................. به عنوان دبیر کارگروه ............. به مدت یک سال تعیین میشوند. |
|
|
|
|
تبصره 3 | گزارش اقدامات کمیته تخصصی در دوره های سه ماهه به کارگروه اصلی و همچنین به اعضای اصلی ستاد ارسال میشود. |
|
|
|
|
ماده 21 | این شیوه نامه شامل 21 ماده و 13 تبصره می باشد که در جلسه 115 اعضای اصلی ستاد مورخ 22 /9 /95 مطرح و تصویب که برابر تبصره 2 ماده 4 قانون لازم الاجراست. |
|
| ماده 4 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز |